De truc met de ladder

03/10/2017

In de samenwerking met ketenpartners gebruikt Harm Dijkstra (sitemanager LyondellBasell) soms nudges. Via slimme manieren van communicatie stuurt hij medewerkers en contractors in de goede richting. Deel drie van de ‘estafettereeks’ over veilig samenwerken in de keten.

“We hebben een boekenclub, samen met alle sitemanagers in Europa”, vertelt Dijkstra. Het boek ‘Nudge’* was één van de laatste titels die we gelezen hebben. Nudging wil zeggen het beïnvloeden van het keuzegedrag van mensen, het geven van een duwtje (Engels nudge) in de goede richting. Dat is iets waar Harm Dijkstra in het kader van veilige ketensamenwerking vaak mee bezig is.

Zorgen over transporteurs
“Vaste contractoren staan in mijn beleving dan wel bij een ander op de loonlijst, maar voor mij zijn ze net zozeer onderdeel van LyondellBasell familie als ons eigen personeel. Vandaag hadden we een afscheid van iemand: vijftien jaar heeft hij in het ‘rooie equipment’ gezeten. Zulke mensen neem je mee in de reis, dat gaat vanzelf. Waar ik me meer zorgen over maak, zijn de transporteurs en de hele specialistische contractors die niet gewend zijn om op je site te werken. Die man met dat laddertje achterop zijn tankwagen.”

Dat structurele samenwerking over het algemeen prima gaat, merkte Dijkstra aan een recente turnaround in het Botlekgebied. “Daar voor hebben we samen met iTanks/SAM een training ontwikkeld waar alle contractoren doorheen zijn gehaald om ze bekend te maken met de siteregels. Een stukje theorie en een stuk praktijk.” Die aanpak leverde in bepaalde categorieën ‘veel uitval’ op, waarmee Harm Dijkstra bedoelt dat de betreffende vakmensen wél de papieren hadden, maar niet volgens de LyondellBasell-standaarden konden werken en dus de site niet op mochten voor de turnaround.

SAM is een digitale leeromgeving voor de industriële sector, ontwikkeld op initiatief van TNO, Malmberg en iTanks. Mourik (het vorige interview in de estafettereeks) werkte mee aan de ontwikkelingsfase van SAM en aan de pilot die daarop volgde.

Boekenkennis in de praktijk
In de praktijk van alledag gebeuren er echter veel dingen die je minder makkelijk kunt controleren. “Kijk”, Harm Dijkstra loopt naar het raam van zijn kantoor en wijst een tankwagen aan. “Achterop die wagen zit een laddertje. Wij hanteren de regel dat chauffeurs nooit op de tankwagen klimmen zonder valbescherming. Maar hoe handhaaf je dat? Shell werkt met een swap and drop-systeem, waarbij de chauffeur de oplegger aflevert en de vaste Shell-mensen de tankwagen vullen. Dat is een systeem dat werkt, maar er hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan. Wij denken hier momenteel wel over na.”

Een voorlopige oplossing kwam voort uit iets wat Dijkstra met de boekenclub had gelezen. Samen met collega’s bedacht de sitemanager van LyondellBasell de volgende nudge: de chauffeur krijgt een geplastificeerd verbodsbordje mee dat hij zélf met klittenband aan het laddertje moet vast maken. “Het werkt op twee manieren”, weet Dijkstra. “Doordat je het er zélf op vastmaakt, wordt het iets van jezelf. Tegelijk kun je met dat bordje erop de ladder niet beklimmen zonder het er weer af te halen.”

Meer uniformiteit gewenst
Wat kunnen branches doen om de ketenveiligheid te vergroten? Harm Dijkstra denkt vooral op het vlak van uniformiteit van veiligheidseisen nog stappen kunnen worden gemaakt. “Nu is het toch vaak dat elke terminal zijn eigen poortinstructies heeft. Dat is voor contractors onoverzichtelijk en werkt misverstanden in de hand.”

Over het onderwerp ‘Veilig samenwerken in de keten’ heeft het samenwerkingsverband Veiligheid Voorop een Handreiking Heldere Afspraken samengesteld. Veel bedrijven vinden het in de praktijk lastig om duidelijke veiligheidsafspraken te maken met ketenpartners. Dat heeft vaak met verschillen in veiligheidsgedrag en veiligheidscultuur te maken. Veiligheid Voorop organiseerde daarom vijf regioworkshops rond het thema ‘Veiligheid in de keten’. Uit deze workshops kwamen ideeën naar voren over hoe ketenpartners betere, heldere veiligheidsafspraken met elkaar kunnen maken. De  verkorte handreiking is hier te vinden, de uitgebreide handreiking hier.

(* Nudge: Improving decisions about health, wealth and happiness – Thaler and Sunstein (ISBN 978-0-141-04001-1)